TOPOGRAFÍA DA ARTE DE CONVERSAR

Conversar non é falar sen máis. A conversa require certa mestría de carácter persoal. A arte da conversa non se aprende, nace con un e foméntase culturalmente.   

Estoutro día, sentados nunha terraza dun bar dunha cidade galega, comentábame un amigo estranxeiro que os españois sempre tiñamos algo que dicir cando nos reuniamos arredor dunha mesa. Eu dicíalle que iso non era de todo certo, aínda que tamén pensei que algo de razón tiña ao ver grande cantidade de xente que falaba ao mesmo tempo, incluso nunha mesma conversación. El, evidentemente, non formaba parte do xogo nacional, e non sería quen de comparecer verbalmente nin ser capaz de atender a tres ou catro persoas que falasen a un tempo, nun mesmo cruzamento de declaracións. Eu comprendín a súa perplexidade e, de contado, viñéronme á cabeza imaxes de países nórdicos europeos –el é nordico- nos que a xente parece comunicarse sen necesidade de intercambiar fonemas.

O meu pensamento, ao terme amosado escéptico de primeiras, non residía na barra dun bar ou na terraza dunha cafetería urbana, senón nun banco rural galego dos que se utilizan para a reunión dos veciños nun día calquera, nomeadamente nos que o tempo atmosférico acompaña.

Evidentemente, estes lugares e a xente que alí se reúne non presenta síntomas de adición ás TIC nin precisa, neses intres, dun vaso que o acompañe. A reunión e a conversa cos veciños e coñecidos, a contemplación do lugar recoñecible e a transmisión de vivencias comúns, fugaces, instantáneas e a un tempo permanentes mentres eles existan, conforman un bo bocado da súa esencia vital.

Un lugar de conversa no peirao en O Porto de Espasante

Tan bo exercicio de socialización necesaria require de localizacións concretas, accesibles para todos e coa suficiente entidade ambiental, histórica e de tradición que faga agradable a estadía e parola para a comunidade.

Estas localizacións son sempre propias das comedias, pero nunca das traxedias, porque os seus personaxes son de rango inferior e non se desenvolven nos sillóns dos grandes pazos, tan só nunha pedra en forma de banco no que poder asentar o cú.

As conversas no atrio da igrexa, en días festivos e de patrón, vestido coa roupa nova e os zapatos relucintes, as reunións entre semana na aira da casa de alguén, os parrafeos no peirao entre mariñeiros, sobre a pesca do cerco e as batallas en altamar, aínda producen estampas rurais cada vez máis inhabituais.

Imaxino temáticas variadas: políticas, relixiosas, filosóficas, deportivas, atmosféricas, médicas, de litixios, de costumes, de bioloxía, de agricultura, de pesca, de estilo (cando se reúnen mulleres), de sucesos, de sexualidade (cando se reúnen homes)…tráxicas, cómicas, traxicómicas, kafkianas, con razóns de peso, resolutivas, anecdóticas…   pero sobre todo éticas e morais, de quen conserva e vixía a idiosincrasia inmaterial do lugar e dos que pertencen ao lugar por natureza. As conclusións acadadas constitúen verdadeiras leis consuetudinarias que pertencen ao ámbito do irrefutable. Houbo quen dixo: Iso xa se falou no peirao de Espasante, e saíu que… así que non hai máis que falar.   

Se o meu amigo coñecese de primeira man esta arte tan particular, de seguro que concluiría que por estas xeografías tamén se sabe conversar sen necesidade de falar. 

Atrio na Igrexa de San Xoan de Espasante, con banco de pedra